Omëleta është një nga ushqimet e para që kam mësuar të gatuaj. Është një nga pjatat për të cilat çdo shtet mendon se e ka shpikur vetë. Unë besoj se mendimi më i besueshëm është origjina e omëletës nga Persia dhe India. Sot omëleta ka marrë disa forma por baza mbetet e njejtë. Gjithsesi ajo ndryshon tek përbërësit dhe nëpërmjet tyre kthehet herë omëletë italiane, herë franceze dhe herë amerikane. Omëleta amerikane është më e karamelizuar më masive dhe ka më shumë salca.
Në Amerikë omëleta nisi si sandwuiç po me përbërësit që njohim sot. Daton në fund të shekullit të 19-të. Disa historianë të ushqimit mendojnë se omëleta amerikane nisi si një modifikim i vezëve të bëra nga punëtorët kinezë që punonin në hekurudhën transkontinentale në fund-shekullin e 19-të ne Amerikë. Të tjerë mendojnë se lindi si një modifikim nga kuzhinierët, të cilët me këtë mënyrë “maskonin” vezët e prishura me qepë. Specat ka të ngjarë të jenë shtesë e mëvonshme. Si sanduiç omëleta amerikane u bë e njohur në Denver në vitet 1950 dhe në një moment në mesin e shekullit të 20-të, darkuesit nisën ta hanin omëletën në restorant me një thikë dhe pirun.
Përbërësit për 2 racione
6 vezë të mëdha
Kripë
2 lugë gjalpë pa kripë
Piper i zi një majë luge
1 qepë e vogël e verdhë, e grirë hollë (rreth ¾ filxhani)
Piper i zi
4 copa proshutë të prera në mënyrë të trashë
Përgatitja
Hapi 1
Në një tas mesatar, përzieni vezët dhe ½ lugë çaji kripë; le menjane.
Hapi 2
Në një tigan mesatar që nuk ngjit, ngrohni 1 lugë gjelle gjalpë (mbi mesataren e lartë nxehtësia). Kur të bëhet shkumë, shtoni qepën, lyejeni pak me kripë dhe piper dhe përzieni që të lyhet me gjalpë. Tundeni në një shtresë të barabartë dhe gatuajeni, të patrazuar, derisa të skuqet poshtë, 2 deri në 3 minuta.
Hapi 3
Shtoni proshutën dhe gatuajeni, duke i përzier herë pas here, derisa perimet të jenë të buta, 2 deri në 3 minuta. Hidheni përzierjen në një enë tjetër të mesme, shtoni djathin dhe përzieni që të bashkohet.
Hapi 4
Ulni nxehtësinë nën tigan në mesatare-të ulët. Shtoni ½ lugë gjelle gjalpë dhe rrotullojeni për të lyer tiganin. Rrihni përzierjen e vezëve dhe hidheni gjysmën në tigan. Gatuani pa prekur derisa vezët rreth skajeve të tavës të jenë formësuar, 30 sekonda deri në 1 minutë. Duke përdorur një shpatull, tërhiqni pak buzën e omëletës drejt qendrës dhe, ndërsa e mbani shpatullën në vend, anoni tiganin në mënyrë që veza të shkojë në tiganin bosh. Përsëriteni këtë rreth skajit të të gjithë rrethit derisa sipërfaqja të jetë pothuajse e formësuar, por ende me shkëlqim.
Hapi 5
Hidhni gjysmën e përzierjes së perimeve në gjysmën e vezës, mbuloni tiganin me kapak ose fletë pjekjeje dhe gatuajeni derisa veza të vendoset dhe djathi të shkrihet, 1 deri në 3 minuta. Kaloni shpatullën rreth skajeve, më pas palosni gjysmën e zhveshur mbi mbushje. Rrëshqitni omëletën në një pjatë, më pas përsërisni me gjalpin e mbetur, vezën dhe mbushjen për racionin tjetër.
L.C.