Rastet e fruthit ka të ngjarë të përhapen me shpejtësi nëse nuk vaksinohen më shumë njerëz, thotë Agjencia e Sigurisë Shëndetësore në Mbretërinë e Bashkuar. Më shumë se katër milionë prindër dhe kujdestarë, si dhe shumë të rinj në moshë madhore, po kontaktohen sepse ata ose fëmijët e tyre nuk kanë marrë një ose të dyja dozat e vaksinës së fruthit, shytave, rubeolës, citon BBC. Mësohet se dhe në vendin tonë deri më tani janë konfirmuar 11 raste, në Tiranë dhe Durrës. Rastet e fruthit janë evidentuar tek fëmijët.
Fruthi është një sëmundje shumë ngjitëse e cila përhapet nga kolla dhe teshtitja.
Simptomat e zakonshme përfshijnë :
· temperaturë të lartë
· sy të skuqur dhe të përlotur
· kollitje
· teshtitje
· Brenda gojës mund të shfaqen njolla të vogla të bardha.
Një skuqje me njolla të kuqe ose kafe zakonisht shfaqet pas disa ditësh, zakonisht në fytyrë dhe prapa veshëve, përpara se të përhapet në pjesën tjetër të trupit. Mund të jetë më e vështirë për t’u parë në lëkurën kafe dhe të zezë. Fruthi normalisht largohet brenda shtatë deri në 10 ditë. Megjithatë, ndërlikimet mund të përfshijnë pneumoni, meningjit, verbëri dhe konvulsione. Foshnjat dhe fëmijët e vegjël, gratë shtatzëna dhe ata me një sistem imunitar të dobësuar janë në rrezik të shtuar. Fruthi mund të jetë fatal, por kjo është e rrallë. Gjatë një periudhe 22-vjeçare, midis viteve 2000-2022, 23 fëmijë dhe të rritur vdiqën në Angli dhe Uells si pasojë e fruthit ose infeksioneve të lidhura me to.
A mund të preken të rriturit nga fruthi?
Ju mund të kapni fruthin në çdo moshë. Nëse e kapni atë gjatë shtatzënisë, sëmundja mund të çojë në abort ose lindje të foshnjave të vogla. NHS u bën thirrje të rriturve të sigurojnë se i kanë pasur të dyja dozat e vaksinës MMR përpara se të krijojnë një familje.
A mund ta kapni fruthin dy herë?
Është e mundur, por shumë e pamundur. Trupi ndërton imunitet ndaj sëmundjes pasi e kap atë.
Pse janë në rritje rastet e fruthit?
Numri i fëmijëve të rinj të shkollave fillore që kanë marrë të dyja dozat e vaksinës MMR është nën objektivat e OBSH-së. Përafërsisht 85% e fëmijëve në 2022-2023 kishin marrë dy doza MMR deri në ditëlindjen e tyre të pestë, niveli më i ulët që nga viti 2010-11. Shifra e rekomanduar është 95%. Në disa qytete, si Liverpool, Manchester, Birmingham dhe Nottingham, vetëm 75% e pesëvjeçarëve janë plotësisht të vaksinuar, tregojnë shifrat e NHS. Kjo do të thotë se më shumë se 3.4 milionë fëmijë në Angli të moshës nën 16 vjeç janë të pambrojtur. OBSH tha se normat e vaksinimit kanë rënë gjithashtu në të gjithë Evropën, duke lënë më shumë se 1.8 milionë fëmijë në rrezik. Ekspertët e shëndetit të fëmijëve thonë se disa prindër e nënvlerësuan seriozitetin e fruthit sepse ai ishte zhdukur kryesisht.
Çfarë duhet të bëni nëse sëmureni nga fruthi?
Këshilla:
· merrni paracetamol ose ibuprofen për të lehtësuar ethet dhe dhimbjet, aspirina nuk duhet t’u jepet fëmijëve nën 16 vjeç.
· pushoni dhe pini shumë lëngje
· lajini duart rregullisht me sapun dhe pastrojini sytë me pambuku të lagur
Gratë shtatzëna ose ato me sistem imunitar të dobësuar duhet të kërkojnë këshilla urgjente mjekësore pas kontaktit me dikë me fruth./hej.al