Në këtë ditë të vitit 1975, akademiku hungarez Ernő Rubik aplikoi një patentë për shpikjen e tij. Ai nuk e dinte se mjeti i tij i zgjuar i mësimdhënies do të bëhej një fenomen ikonik global.
Me dizajnin e tij ikonik të ndritshëm, plus faktin që kapërcen gjuhët, moshat dhe prejardhjen, dhe nuk kërkon as udhëzime, ndoshta nuk është për t’u habitur që Kubi i Rubikut u bë një fenomeni më i shitur global. Për të mos përmendur që është i lëvizshëm dhe mund të zgjidhet në mënyra të panumërta.
Por fillimisht, Ernő Rubik nuk e kuptoi fare se çfarë kishte në duar kur shpiku enigmën e tij të zgjuar dhe të ngatërruar që përputhej me ngjyrat. Ai as që e mendoi se kubi – që përfundimisht do ta bënte emrin e tij të famshëm në mbarë botën – do të ishte i suksesshëm, i tha ai Terry Wogan-it të BBC-së në vitin 1986.
“Nuk isha i shqetësuar sepse kurrë nuk vendosa ta bëja këtë, kjo nuk ishte asgjë për të cilën po kandidoja”, tha ai. Ai fillimisht nuk e kishte ideuar kubin e tij si një lodër, por si një mjet mësimor për studentët e tij.
Në vitin 1974 punonte si profesor i arkitekturës në Kolegjin e Arteve të Aplikuara në Budapest. Duke besuar se mënyra më e mirë për t’i mësuar studentët e tij ishte t’u tregonte atyre, ai donte të krijonte diçka me të cilën mund të luanin për t’i shtyrë ata të mendonin në mënyrë krijuese për format gjeometrike dhe marrëdhëniet hapësinore.
Qëllimi i tij ishte të bënte diçka të prekshme dhe të lëvizshme, që ishte mjaft e thjeshtë për t’u kuptuar nga studentët e tij, por përmbante një lloj problemi për t’u zgjidhur. Dhe gjithashtu, më e rëndësishmja, do t’i sfidonte ata të këmbëngulnin kur përballeshin me një enigmë komplekse, frustruese.
Më pas ai e përdrodhi, duke ngatërruar ngjyrat dhe u përpoq ta kthente kubin në gjendjen e tij origjinale, ku çdo faqe shfaqte një ngjyrë të vetme. Vlerësohet se vetëm 1% e njerëzve mund ta zgjidhin enigmën pa asnjë ndihmë.
Ai provoi prototipin te studentët e tij, duke i lejuar ata të gjenin zgjidhjet e tyre dhe ata e pëlqyen atë. Për shkak të popullaritetit të tij mes tyre, ai vendosi në janar 1975 të aplikonte për një patentë hungareze për “Kubin Magjik” të tij.
Kubi i Rubikut ende shitet, me fansa të përkushtuar që vendosin rekorde të reja gjatë gjithë kohës, duke e zgjidhur kubin me sy të lidhur, nën ujë, gjatë hedhjes me parashutë apo edhe gjatë xhonglimit.
Për shkak të numrit të versioneve nock-off ndër vite, është e vështirë të dihen shifrat e sakta të shitura të Kubikëve të Rubikut, por vlerësimet e bëjnë atë në më shumë se 400 milionë deri më sot. Vetë Ernő vazhdoi të krijoi një fondacion për të mbështetur shpikësit e rinj premtues në Hungari dhe krijoi studion e tij për projektimin e mobiljeve dhe lojërave, si Gjarpri i Rubikut. Por asgjë tjetër që ai krijoi nuk ishte fenomeni që ishte kubi./hej.al