Nga Philippa Perry/ The Guardian
Në mënyrë instinktive, ne e dimë se një fëmijë ka nevojë për ngrohtësi, prekje fizike, praninë tonë fizike. Duhet të ketë dashuri, mirëkuptim me njerëz të të gjitha moshave, shumë përvoja kur janë të mërzitur dhe shumë vëmendje dhe kohë. Pra, pse mund të jetë e vështirë për ta bërë këtë?
Ne i premtojmë fëmijës sonë të palindur se kështu do të sillemi ndaj tij, por vetëm disa vite më vonë, ndihemi veçanërisht të acaruar dhe dëgjojmë fjalët e prindërve tanë që dalin nga goja jonë. “Sepse unë them kështu!” ose çfarëdo që të ishte thënë. Ne priremi të përsërisim sjelljet që na tregojnë prindërit tanë dhe më pas t’i përsërisim ato me fëmijën tonë. Sigurisht, nëse këto veprime na bënë të ndiheshim të dëshiruar, të dashur dhe të sigurt si fëmijë, kjo është mirë. Por shpesh herë ata bënin të kundërtën.
Pjesa më e madhe e asaj që kemi trashëguar qëndron jashtë vetëdijes sonë. Kjo e bën të vështirë të dimë nëse ne po reagojmë ndaj sjelljes së fëmijës tonë apo nëse përgjigjet tona janë më të rrënjosura në të kaluarën tonë. Është e lehtë të biesh në supozime rreth reagimit tonë emocional pa marrë parasysh atë që po shkaktohet nga sfondi ynë. Por kur ndjeni zemërim ose ndonjë emocion tjetër, duke përfshirë pakënaqësinë, zhgënjimin, zilinë, neverinë, panikun, acarimin, frikën, frikën etj në përgjigje të diçkaje që fëmija juaj ka bërë, është një ide e mirë ta mendoni si një paralajmërim. Jo një paralajmërim se fëmija juaj është duke bërë diçka të gabuar, por se ajo që keni mësuar nga e kaluara po rikthehet.
Shpesh modeli funksionon si ky: kur reagoni me zemërim ose një emocion tjetër rreth fëmijës suaj, kjo ndodh sepse është një mënyrë që ju keni mësuar të mbroni veten nga ndjenja e asaj që keni ndjerë kur ishit në moshën e tyre. Jashtë vetëdijes suaj, sjellja e tyre kërcënon të shkaktojë ndjenjat tuaja të së kaluarës të dëshpërimit, mallit, vetmisë, xhelozisë ose nevojës. Dhe kështu, pa e ditur, ju merrni opsionin më të lehtë, në vend që të ndjeni ndjeshmërinë me atë që ndjen fëmija juaj, ju zemëroheni dhe ndiheni të frustruar ose në panik.
Nëna ime i dukej irrituese të bërtiturat e fëmijëve gjatë lojës. Vura re se edhe unë shkova në një lloj gjendjeje vigjilente kur vetë fëmija im dhe shoqet e saj po bënin zhurmë, edhe pse po kënaqeshin siç duhet. Doja të mësoja më shumë, ndaj pyeta nënën time se si do të ndihej ajo në të njëjtën situatë. Ajo më tha se babai i saj, gjyshi im i cili ishte mbi 50 vjeç kur ajo lindi, kishte shpesh dhimbje koke dhe të gjithë fëmijët duhej të vinin në majë të gishtave nëpër shtëpi, përndryshe do të futeshin në telashe të vërteta dhe do të ndëshkoheshin. Kështu, kur dëgjoi fëmijët që bërtisnin teksa vraponin jashtë, ajo ndjeu frikë dhe pa e kuptuar, ma përcolli mua.
Por, në fakt, emërtimi i ndjenjave tona të pavolitshme për veten tonë dhe gjetja e një narrative alternative për to, një tregim ku ne nuk e mbajmë fëmijën tonë përgjegjës për to do të thotë se nuk i fajësojmë më pasardhësit tanë se kanë shkaktuar një gjendje të vështirë emocionale. Një çështje mund të jetë se, si fëmijë, keni ndjerë se njerëzit që ju donin ndoshta nuk ju kanë pëlqyer gjithmonë. Kur ju kujtohet kjo nga sjellja e fëmijës suaj, ju përfundoni duke bërtitur.
Nuk ka dyshim se mund të jetë e vështirë të bëhesh prind. Të kesh një fëmijë madje mund të të ketë bërë të kuptosh më në fund se me çfarë duhet të përballeshin prindërit e tu dhe ndoshta t’i vlerësosh më shumë, ose të ndjesh më shumë dhembshuri për ta. Por ju duhet të identifikoheni edhe me fëmijën tuaj. Koha e shpenzuar duke menduar se si mund të jetë ndjerë për ju si foshnjë ose fëmijë rreth të njëjtës moshë me fëmijën tuaj, do t’ju ndihmojë të zhvilloni atë ndjeshmëri. Kjo do t’ju ndihmojë të kuptoni dhe të ndiheni me ta kur ata sillen në një mënyrë që ju nxit të dëshironi t’i largoni.
Unë kisha një klient që adoptoi një djalë 18 muajsh. Sa herë që djalit i binte ushqim në dysheme ose linte ushqimin, ai ndihej i zemëruar. E pyeta se çfarë do të kishte ndodhur me të si fëmijë nëse do të kishte rënë ose do të linte ushqimin. Atij i kujtohej gjyshi i tij duke i përplasur gishtat me dorezën e një thike dhe më pas e bëri të largohej nga dhoma. Më pas kur kujtoi me dhembshuri veten si fëmijë, gjë që e ndihmoi të gjente durim për fëmijën e tij dhe mund ta ndihmonte atë të të kishte sjellje më të mirë. Kur fëmija juaj ka nevojë për udhëzim, ai nuk do të jetë në gjendje të përfitojë nëse ju e jepni atë kur jeni të zemëruar. Ata do të përjetojnë vetëm zemërimin tuaj dhe nuk do të dëgjojnë atë që ju duhet t’u tregoni atyre.
Nëse nuk jeni bërë personi më i vetëdijshëm në planet, do të humbni me fëmijën tuaj. Por ju mund të bëni diçka që prindërit tuaj mund të mos e kenë bërë në këtë situatë: ju mund të merrni përgjegjësinë për reagimin tuaj dhe mund t’i kërkoni falje fëmijës suaj. Sigurisht që do të ishte më mirë nëse ta bënim të gjithë së bashku në radhë të parë, por nuk do ta bëjmë gjithmonë këtë. Mos e nënvlerësoni fuqinë e të shprehurit falje./Hej.al