Reagimi i nivelit më të lartë politik të BE e konsideron marrvëveshjen Rama /Meloni të jashtëligjshme
Marrëveshja e arritur midis Italisë dhe Shqipërisë për të kontraktuar përpunimin e kërkesave për azil bie “jashtë” ligjit të BE-së, thotë komisionerja evropiane Ylva Johansson.
“Vlerësimi paraprak nga shërbimi ynë ligjor është se kjo nuk është në kundërshtim me ligjin e BE-së, për faktin e vetëm se është jashtë ligjit të BE-së,” tha Johansson, e cila është përgjegjëse për portofolin e punëve të brendshme, të mërkurën pasdite.
Komentet janë reagimi i parë politik i nivelit të lartë nga Brukseli ndaj protokollit me nëntë faqe të shpallur çuditërisht javën e kaluar nga kryeministrja italiane Giorgia Meloni dhe homologu i saj shqiptar, Edi Rama. Sipas marrëveshjes, Italia do të kontraktojë përpunimin e deri në 36,000 kërkesave për azil në vit në vendin ballkanik.
Procedura do të zbatohet për emigrantët që shpëtohen në det nga autoritetet italiane dhe më pas zbarkohen në qytetin bregdetar shqiptar të Shëngjinit, ku do të ndërtohen dy qendra me shpenzimet e Romës dhe do të qeverisen ekskluzivisht nën juridiksionin italian.
Emigrantët e strehuar në qendrat nuk do të lejohen të largohen nga ambientet pasi presin shqyrtimin e pretendimeve të tyre, të cilat nuk duhet të zgjasin më shumë se 28 ditë. Sipas Melonit, gratë shtatzëna, fëmijët dhe personat vulnerabël do të përjashtohen.
Data e lançimit është caktuar pranvera e 2024-ës, megjithëse protokolli duhet ende të përkthehet në aktet e duhura ligjore dhe t’i nënshtrohet ratifikimit nga Kuvendi i Shqipërisë.
“E konsideroj një marrëveshje me shtrirje europiane”, tha Meloni pranë Ramës.
Nëse zbatohet përfundimisht, marrëveshja do të jetë hera e parë që një shtet anëtar i Bashkimit Evropian ngarkon me një pjesë të përgjegjësive për azilin një vend të tretë, një ide që është hedhur nga Danimarka dhe Austria si reagim ndaj planit MB-Ruanda, marrëveshje e cila u konsiderua e paligjshme nga Gjykata e Lartë Britanike të mërkurën në mëngjes.
Projekti i Italisë ka ngritur shqetësime për zbatimin jashtë territorit të ligjit të BE-së, pasi pretendimet e paraqitura në qendrat shqiptare do të bëhen me qëllim marrjen e mbrojtjes ndërkombëtare në Itali – jo në Shqipëri.
“Ligji i BE-së nuk është i zbatueshëm jashtë territorit të BE-së,” tha Johansson.
Por, shtoi ajo, duke pasur parasysh anëtarësimin e Italisë në bllok dhe miratimin e detyrueshëm të legjislacionit të përbashkët, rregullat që do të zbatohen brenda qendrave shqiptare do të jenë efektivisht të natyrës europiane dhe do të imitojnë kuadrin që zbatohet në tokën italiane.
“Nëse ligjet italiane po zbatohen, njerëzit duhet të ekzaminohen sipas ligjit italian nga autoritetet italiane dhe pas një vendimi (pozitiv) për azil, të sillen në Itali, ose nëse jo, të kthehen në vendin e origjinës, dhe nëse nuk është e mundur, të kthehen. në Itali”, tha Johansson.
“Italia është në përputhje me ligjin e BE-së, kështu që kjo do të thotë se këto janë të njëjtat rregulla. Por duke folur ligjërisht, nuk është ligji i BE-së, por është ligji italian (që) ndjek ligjin e BE-së.”
Komentet e Johansson, megjithatë, nuk e zgjidhin plotësisht pasigurinë ligjore që rrethon protokollin. Nuk është ende e qartë nëse Italia do të lejohet të devijojë nga normat e BE-së në tokën shqiptare dhe të zbatojë një procedurë të ndryshme azili për kërkuesit që transferohen në qendra. Gjithashtu nuk është e qartë nëse shkeljet e mundshme që ndodhin brenda ambienteve mund të nxisin veprime ligjore nga Komisioni Evropian, pasi ekzekutivi duket se është distancuar nga zbatimi i marrëveshjes.
Një tjetër pyetje ende e paqartë është nëse Italia do të lejohet të transferojë emigrantët e shpëtuar në ujërat italiane, të cilat konsiderohen pjesë e territorit të saj sovran, në një vend të tretë, në krahasim me ata të shpëtuar në ujërat ndërkombëtare.
Vlerësimi ligjor është paraprak dhe ende nuk është bërë publik. Hej.al