Ekspertët paralajmëruan se përdorimi i gjerë i substancave të dëmshme midis adoleshentëve në Evropë është një kërcënim serioz për shëndetin publik.
Më shumë se gjysma e adoleshentëve 15-vjeçarë kanë provuar alkool të paktën një herë dhe një në katër ka pirë një cigare, tregojnë të dhënat e reja nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH).
Për më tepër, një në pesë ka pirë një cigare elektronike në 30 ditët e fundit, sipas një sondazhi me afro 280,000 adoleshentë, meshkuj dhe femra në Evropë, Azinë Qendrore dhe Kanada.
“Përdorimi i gjerë i substancave të dëmshme mes fëmijëve në shumë vende në të gjithë Rajonin Evropian – dhe më gjerë – është një kërcënim serioz për shëndetin publik,” tha Dr Hans Kluge, drejtori rajonal i OBSH-së për Evropën, në një deklaratë.
“Duke marrë parasysh që truri vazhdon të zhvillohet edhe në mesin e të 20-ave të një personi, adoleshentët duhet të mbrohen nga efektet e produkteve toksike dhe të rrezikshme”, shtoi ai, duke vënë në dukje se “marketimi i synuar në internet i produkteve të dëmshme” i normalizon ata.
Studimi theksoi se përdorimi i cigareve elektronike është rritur globalisht, por se ka pasur një prirje të dukshme mes adoleshentëve.
Vendi me përqindjen më të lartë të adoleshentëve që kishin provuar një cigare elektronike të paktën një herë në jetën e tyre ishte Lituania, ku rreth 60 për qind e adoleshentëve të moshës 15 kishin pirë një cigare elektronike.
Rritja e përdorimit të cigareve elektronike tek të rinjtë ka nxitur disa vende të luftojnë përdorimin e cigareve elektronike.
Pavarësisht rritjes së avullit, substanca më e përdorur në mesin e adoleshentëve të moshës 11, 13 dhe 15 vjeç ishte alkooli, zbuloi studimi, me 57 për qind të 15-vjeçarëve që e kishin provuar një herë dhe gati 40 për qind thanë se kishin konsumuar. disa në muajin para anketës.
“Megjithë rëniet në përdorimin e substancave (si konsumimi i alkoolit dhe pirja e duhanit) në vitet e fundit, disa të dhëna sugjerojnë se pandemia [COVID-19] mund të ketë shkaktuar një rritje të re të përdorimit,” thuhet në raport.
Hendeku gjinor po zvogëlohet
Historikisht, ka pasur më shumë abuzime me substancat tek djemtë, dhe anketa tregoi një prevalencë më të lartë të përdorimit të alkoolit dhe pirjes së duhanit tek djemtë 11-vjeçarë krahasuar me vajzat e së njëjtës moshë.
Megjithatë, deri në moshën 13 vjeçare, dallimet gjinore ishin ulur ose zhdukur plotësisht në disa vende dhe rajone për konsumimin e alkoolit dhe dehjes.
Në mesin e 15-vjeçarëve, është e zakonshme që vajzat të raportojnë përdorimin më të shpeshtë të substancave sesa djemtë në një model të përshkruar nga autorët e raportit si “i ngjashëm me atë që ka ndodhur me pirjen e duhanit gjatë dy dekadave të fundit”.
Konsumi i kanabisit ishte një përjashtim, megjithatë, me më shumë djem adoleshentë që e përdornin atë sesa vajza.
Çfarë mund të bëhet për të zbutur rreziqet?
Rritja e taksave për produkte të tilla si duhani, alkooli dhe cigaret elektronike është një nga rekomandimet e autorëve të raportit.
Një masë tjetër e sugjeruar është kufizimi i disponueshmërisë së substancave përmes orëve të reduktuara ose vendndodhjeve të shitjes dhe duke zbatuar kufijtë e moshës për produktet.
Në Evropë, shembujt më konkretë të kësaj lloj politike janë në Finlandë, Suedi dhe Norvegji, të cilat të gjitha kanë një monopol shtetëror mbi pijet alkoolike përtej një përqindje të caktuar.
OBSH rekomandon gjithashtu ndalimin e të gjithë agjentëve aromatizues në produktet e duhanit dhe çdo lloj reklame. Vetëm vonimi i moshës së konsumimit të alkoolit mund të jetë i dobishëm pasi studimet treguan se sa më herët të fillojë pirja, aq më e lartë është gjasat e keqpërdorimit të alkoolit në moshë madhore.L.C.Hej.al