Termi “post-Covid” është një shqetësues jo më pak për ata që aktualisht jetojnë me sëmundjen ose efektet e saj afatgjata. Por ndërsa ekspertët ende e konsiderojnë Covid-19 një pandemi, viti 2023 ishte viti që Organizata Botërore e Shëndetësisë deklaroi se nuk ishte më “një emergjencë e shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar”.
Pjesa më e madhe e botës iu përgjigj kësaj ndjenje të rivendosur normaliteti me një përshtatje të shpenzimeve që forcoi sektorët krijues në vështirësi. Ky ishte kryesisht një lajm i mirë për botën e artit, modës dhe kulturës, e cila në një vit të përcaktuar nga lufta dhe përçarja teknologjike u përgjigj në mënyra krijuese që reflektonin dhe qortonin sfidat më urgjente të shoqërisë.
Dy nga shtytësit më të mëdhenj të ekonomisë kulturore ishin turnetë e çiftit më të suksesshme të muzikës: Beyonce dhe Taylor Swift.
“The Eras Tour” i këtij të fundit, i cili fjalë për fjalë bëri tokën të dridhej, u bë turneu i parë që fitoi mbi 1 miliard dollarë. E tillë ishte kërkesa për bileta sa organizatorët e ndeshjes në Singapor, për shembull, raportuan se më shumë se 22 milionë njerëz u regjistruan për para-shitje, ndërsa më shumë se një milion njerëz prisnin në një radhë në internet.
Turneu “Rilindja” e Beyonce, ndërkohë, shtoi më shumë se 4.5 miliardë dollarë në ekonominë amerikane, sipas një analize të shpenzimeve të pjesëmarrësve të koncerteve nga firma kërkimore QuestionPro. Një ekonomiste në Danske të Danimarkës, ndërkohë, fajësoi yllin për kontributin në problemet e inflacionit të Suedisë, pasi vendimi i saj për të nisur 56 shfaqjet ekstravagante të Stokholmit çoi në një rritje të çmimeve të hoteleve dhe restoranteve në qytet.
Ashtu si Bey dhe Tay, “Barbie” e Greta Gerwig nxori fuqinë shpenzuese të grave, të cilat përbënin rreth dy të tretat e audiencës së filmit. Publikimi i njëkohshëm i “Oppenheimer” të Universal Pictures ndërkohë çoi në një rivalitet të madh.
Kontrasti i ashpër midis një qëndrimi feministe për botën tërësisht rozë të Barbie dhe historisë rrëqethëse të babait të bombës atomike që frymëzoi disa nga memet, shakatë dhe paroditë më të mira të vitit, si dhe sfidën e “Barbenheimer”.
Konglomeratet që kontrollojnë zona të mëdha të industrisë së modës dhe ata vazhduan të shtrëngojnë kontrollin e tyre në tregun e luksit prej 1.6 trilion dollarësh këtë vit. Sipas të dhënave të marsit 2023 nga Savigny Luxury Index, një matje e indeksit të përgjithshëm të tregut të publikuar nga grupi i menaxhimit të pasurisë Savigny Partners, LVMH, Kering dhe Richemont zotërojnë së bashku 62% të tregut të modës luksoze.
Me shumë pjesë të botës që po përballen me një krizë të kostos së jetesës të shkaktuar nga rritja e inflacionit dhe rritja e çmimeve të energjisë dhe ushqimeve, ndoshta nuk është çudi që viti 2023 ishte viti i “luksit të heshtur”. Ideja se pasuria duhet të pëshpëriste, jo të bërtiste, u pasqyrua në një lloj të ri thjeshtësie të zhveshur, statusi i komunikuar pa nevojën e logove të zhurmshme ose stilimit të fytyrës.
Mbeturinat e një personi janë thesari i një tjetri dhe viti 2023 pa disa blerës me fat të volitshëm që gjenin gurë të çmuar dhe të kishin një fitim. Dyqanet e ushqimit të Britanisë dolën veçanërisht fitimprurëse, me një çift në Mbretërinë e Bashkuar që bleu një vazo të vogël nga një artist japonez qeramike për ekuivalentin e 3,30 dollarëve që më vonë u vlerësua në pothuajse 12,000 dollarë, ndërsa një koleksionist anonim shiti dy kavanoza të dinastisë Qing për mbi 74,000 dollarë, pasi kishte blerë ato në një grumbull qeramike për vetëm 25 dollarë.
Zbulime të tjera të botës së artit erdhën me anë të atributeve të korrigjuara, të tilla si një pikturë e shitur dikur në ankand për 15,000 dollarë që arriti pothuajse 14 milionë dollarë këtë muaj pasi u identifikua si një Rembrandt. Dhe pati kthime të befasishme, gjithashtu, duke përfshirë një pikturë të vjedhur të Van Gogh që iu dorëzua një skuadre holandeze të artit në një çantë IKEA./hej.al